हेलो सेन्सेइ - (६५) विदाका सम्बन्धमाः यस्तो छ जापानको श्रमकानून

टोकियो – जापानमा रहेका नेपालीहरुका लागि भिसा, यहाँको करप्रणाली, व्यवसायिक कारोवारको लेखा व्यवस्थापन र सो संग सम्बन्धित लाग्ने कर लगायतका बिषयमा जानकारी होस् भन्ने उद्देश्यले सुरु गरिएको स्तम्भ ‘हेलो सेन्सेइ !’ मा यसपटक हामी जापानको श्रमकानूनअनुसार ब्यवस्था गरिएको प्रावधान बमोजिम रेस्टुरेन्ट वा ग्रसरी (हलाल फुड) पसलमा काम गर्ने कर्मचारीहरुको हकमा लागू हुने दैनिक काम गर्ने समय, बिश्राम गर्ने समय र साप्ताहिक बिदाका सम्बन्धमा जानकारी गराउने जमर्को गरिएको छ ।

पछिल्लो समयमा जापान इमिग्रेशनले भिसा आवेदकहरुलाई अतिरिक्त कागजातहरु माग्ने गरेको पाईएको छ । माग हुने गरिएको थप कागजातहरुमा जस्तै कर्मचारी टाइम कार्ड (Shukkin-bo), सिफ्ट तालिका (Shifuto Hyō), रोजगार सम्झौता पत्र (Koyō Keiyakusho) लगायतका छन् । यसपटक हामी तत्सम्बन्धमा प्रष्ट पार्ने प्रयास गरिएको छ । यदि कर्मचारीको काम गर्ने समयका सम्बन्धमा श्रमकानून पालना मेल खाए-नखाएको अवस्था हेरि इमिग्रेशनले भिसा आवेदन स्वीकार-अस्वीकार गर्न सक्ने हुँदा तत्सम्बन्धमा सावधान रहनुपर्दछ ।

१. दैनिक तथा साप्ताहिकरुपमा काम गर्ने समयः सामान्यतया, काम गर्ने समय दिनको ८ घण्टा भन्दा बढी र हप्ताको ४० घण्टा भन्दा बढी हुनुहुँदैन । तर, प्रत्येक रेष्टुरेन्ट र ग्रसरी (हलाल फुड) पसलमा काम गर्ने कर्मचारीको संख्या १० जना भन्दा कम भएमा हप्तामा ४४ घण्टासम्म काम गर्न सकिन्छ । पार्टटाइम कामदार सहित कर्मचारी संख्या हिसाब गरिएको हुन्छ । कर्मचारी संख्या हिसाब गर्दा पसल अनुसार निर्णय गरिने हुन्छ । १८ वर्ष मुनिका कर्मचारीहरूलाई हप्ताको ४४ घण्टा काम गर्न अनुमति नहुने हुँदा उनीहरूले हप्ताको ४० घण्टा सम्म मात्र काम गर्न पाउने हुन्छन् । यदि कर्मचारीहरुलाई यो कामको समय भन्दा बढि काम लगाउनुपर्ने भएमा ओभरटाइम कामको सूचना श्रम ब्यूरोलाई जानकारी गराउनुपर्दछ । यो सूचनालाई साबुरोकु क्योतेइ (Saburo Kukyōte) सम्झौता भनिन्छ । यो संगै कर्मचारीहरूलाई ओभरटाइम काममा लगाउँदा उनीहरूको ज्यालाको २५ प्रतिशत वा सोभन्दा बढी ओभरटाइमको तलब भुक्तानी गर्नुपर्छ ।
२. दैनिक ब्रेक समय र साप्ताहिक बिदाः विश्रामको समय (ब्रेक टाइम) का पनि आ_नै नियमहरू छन् । यदि दिनमा ६ घण्टा भन्दा बढी काम भएमा ४५ मिनेट ब्रेक समय दिनुपर्छ भने यदि दिनमा ८ घण्टा भन्दा बढी काम छ भने १ घण्टाको ब्रेक दिनुपर्ने हुन्छ । यसैगरी बिदाको बारेमा पनि आफ्नै नियमहरू छन् । हप्तामा न्युनतम एक दिन बिदा दिनुपर्ने हुन्छ अर्थात चार हप्तामा कम्तिमा चार दिन बिदाको ब्यवस्था हुनुपर्छ ।

३. १८ वर्षमुनिका कर्मचारीहरूका सम्बन्धमाः १५ वर्षको भएपछिको मार्च ३१ तारिखसम्म काम गर्न पाईदैन । १५ वर्ष भएपछि अप्रिल १ देखि १८ वर्षसम्म राति १० बजे सम्म काम गर्न पाईन्छ । यद्यपि ओभरटाइम कामका लागि भने निषेध गरिएको छ र काम गर्ने समय प्रति हप्ता ४० घण्टा भन्दा बढी हुनुहुँदैन । विदेशीहरूको हकमा पारिवारिक भिसा वा विद्यार्थी भिसा भएकाहरूले आंशिक (पार्ट टाइम) काम गर्न जापान इमिग्रेशनबाट अनुमति प्राप्त गर्नुपर्दछ । माद्यामिक तहका विद्यार्थीहरूका लागि स्कुलबाट अनुमति भए नभएको पुष्टि गर्नुपर्दछ ।

कामको प्रकृति अनुसार प्रति हप्ता ४४ घण्टा काम गर्न पाउने नपाउने कानूनद्वारा तोकिएको छ । यसपटक हामी विशेषगरी रेस्टुरेन्ट र ग्रसरी पसलहरूको बारेमा जानकारी गराउने प्रयास गरिएको छ । कर्मचारीहरूसँग रोजगारी सम्झौता गर्दा वा कर्मचारी सिफ्ट तालिका बनाउदा काम गर्ने समय सम्बन्धी कानूनहरूको पालना गरी प्रक्रिया गर्दा कानूनी झमेलाबाट छुट हुने हुँदा साबधानी अपनाउनु उपयुक्त हुने हुन्छ । ***

Resource Person: Ogawa Bunkei
Translated by: Bishnu Tiwari
Licensed tax accountant, Gyoseisyoshi Lawyer
Email: ogawa@saitama-kaikei.net or samudra@samudrapari.com
Tel: 03-6903-8817 Mob.070-4339-497