हेल्लो सेन्सेइ - (२९) यस्तो छ , जापानमा मासिक तिर्नुपर्ने आयकरका प्रकार

टोकियो – जापानमा रहेका नेपालीहरुका लागि भिसा, यहाँको करप्रणाली, व्यवसायिक कारोवारको लेखा व्यवस्थापन र सो संग सम्बन्धित लाग्ने कर लगायतका विविध बिषयमा जानकारी होस् भन्ने उद्देश्यले सुरु गरिएको स्तम्भ ‘हेलो सेन्सेइ !’ मा यस पटक हामी जापानमा बसोबास गर्ने स्वदेशी वा विदेशी नागरिकले मासिक कमाईबापत तिर्नुपर्ने करका प्रकार, यसको प्रावधान र यसबापत पाउने सुबिधाका बारेमा जानकारी गराउने प्रयास गरिएको छ ।

प्रत्येक महिना सोतोकुजेइ (आयकर), ज्युमिनजेइ (निवास कर), कोयोहोकेन (रोजगार वीमा), केन्कोउ होकेन (स्वास्थ्य बीमा), कोसेइ नेन्किन (कल्याणकारी पेन्सन) लगायतका शीर्षकमा आफ्नो तलबबाट रकम कटौती हुन्छ ।

१. आयकरः आयकर भनेको मासिक तलवबाट हुने आय बापत राष्ट्रलाई तिर्ने कर हो । प्रत्येक महिनाको तलब रकम अनुसार कर तोकिएको हुन्छ र तलब बढेमा कर पनि बढ्न जान्छ । १६ बर्षभन्दा माथिका आश्रितहरू (डिपेन्डेन्ट) भए यस्तो कर सस्तो हुन्छ । १६ बर्षभन्दा माथिको बच्चा वा पति-पत्नी, भाइ, आमा-बुबा, हजुरबुवा-हजुरआमा हुनुहुन्छ र उहाँहरु तपाईमा आश्रित हुनुहुन्छ भने कर सस्तो हुन्छ । १६ बर्षभन्दा मुनिको आश्रितहरू भएमा कर सस्तो हुँदैन ।
परिवारका कुनै सदस्यले आरुबाइतो (पार्टटाइम) काम गर्नुभएको छ र बर्षमा १ सय ३ मान येन भन्दा थोरै कमाई छ भने परिवारका त्यस्तो सदस्यलाई आश्रितमा राख्न सकिन्छ । आश्रित परिवार नेपालमा भएको अवस्थामा नाता प्रमाणित, निजको नाममा पैसा पठाएको रेमिट्यान्स पेपर पेश गर्नुपर्दछ । यति नै रकम रेमिट्यान्स गरेको हुनुपर्ने भन्ने तोकिएको त छैन त्यसैले नेपालमा भएको परिवारका सदस्यलाई पैसा पठाउनुभएको छ भने आश्रित परिवारमा राख्न सकिन्छ ।

२. निवास कर : निवास कर भन्नाले आफु बसेको सिटी कार्यालयलाई बुझाउने कर हो । निवास कर, कम्पनीको प्रक्रिया अनुसार प्रत्येक महिनाको तलबबाट कटौती गरी सिटी अफिसमा तिर्ने तरिका र तलबबाट नकाटी आफैले कन्भिनियन्स स्टोर वा बैंकबाट तिर्ने गरी दुई तरिकाबाट तिर्न सकिन्छ ।

३. रोजगार बीमा : रोजगार वीमा राष्ट्रलाई बुझाउनुपर्ने श्रम वीमाको प्रिमियम हो । हप्तामा २० घण्टा भन्दा बढि काम गर्ने अवस्थामा रोजगार वीमामा अनिवार्य छिर्नुपर्ने हुन्छ । यस्तो अवस्थामा कम्पनीले प्रक्रिया गरी तलबबाट वीमा रकम घटाईन्छ । रोजगार वीमाका लागि तपाईको तलब रकमको ० दशमलव ३५ प्रतिशत रकम लाग्दछ । रोजगार वीमा छिरेको खण्डमा कम्पनीबाट काम छोड्दा बेरोजगारी भत्ता अथवा बच्चा हुर्काउनका लागि कम्पनीमा बिदा बस्दा बालबच्चा हेरचाह भत्ता प्राप्त गर्न सकिन्छ । कम्पनीले भने यस बापत आवश्यक प्रक्रिया पूरा गरी सरकारबाट राहत सुबिधा लिन सक्नेछन् ।

४. स्वास्थ्य बीमा र कल्याणकारी पेन्सन : स्वास्थ्य वीमा र पेन्सनको संयोजनलाई सामाजिक (स्याखाइ होकेन) वीमा भनिन्छ । स्वास्थ्य वीमा राष्ट्रलाई भुक्तान गरिने मासिक स्वास्थ्य वीमा हो । कल्याणकारी पेन्सन भनेको राष्ट्रलाई भुक्तान गरिने एक मासिक पेन्सन वीमा हो । कम्पनीमा सेइस्याइन भएर काम गरिराखेको खण्डमा स्याखाइ होउकेनमा अनिवार्य छिर्नुपर्ने हुन्छ । यो अवस्थामा कम्पनीबाट प्रक्रिया गरी तलबबाट स्याखाइ होकेनको रकम कटौती गरिन्छ । तपाईले तिर्नुपर्ने स्याखाइ होकेनको प्रिमियम, स्वास्थ्य वीमा तलबको ४ दशमलव ९ सय ३५, खाइगो होकेन (४० बर्षभन्दा माथि) तलबको ० दशमलव ८ सय ९५ कल्याणकारी पेन्सन तलबको ९ दशमलव १ सय ५५ प्रतिशत हुन्छ ।
तपाईको तलबबाट स्याकाइ होकेनका लागि लगभग १५ प्रतिशत रकम प्रिमियम स्वरुप कटौती हुन्छ । स्याखाइ होकेन छिरेको अवस्थामा सिटी कार्यालयमा स्वास्थ्य वीमा र कल्याणकारी पेन्सन छिर्न आवश्यक छैन । स्याखाई होकेनमा छिरेको छ भने तपाईको आश्रित परिवार पनि स्याखाइ होकेनमा छिर्ने प्रक्रिया हुन्छ । परिवारका आश्रित सदस्यलाई स्याखाइ होकेन नतिरेपनि हुनेहुंदा परिवारका आश्रित सदस्यको स्याखाइ होकेन प्रिमियम ० येनमै प्रक्रिया गर्न सकिन्छ ।
परिवारले आरुबाइतो गरे पनि १ बर्षमा १ सय ३० मान येन भन्दा थोरै कमाई भएको अवस्थामा परिवारका आश्रित सदस्यलाई स्याखाइ होकेनमा हाल्न सकिन्छ ।
करको हकमा परिवारका आश्रित सदस्यका लागि बर्षमा १ सय ३ मान येन भन्दा थोरै कमाई हो भने स्याखाइ होकेनको मापदण्ड १ बर्षमा १ सय ३० मान येन भन्दा थोरै कमाइ हुनुपर्दछ । यसमा नझुक्किनका लागि सावधानी अपनाउनु होला ।***

Resource Person: Ogawa Bunkei
Licensed tax accountant, Gyoseisyoshi Lawyer
Email: ogawa@saitama-kaikei.net or samudra@samudrapari.com
Tel: 03-6903-8817 Mobile 070-4339-4972