हेल्लो सेन्सेइ - (३२) यस्तो छ जापानमा, कर फिर्ता प्रक्रिया

टोकियो – जापानमा रहेका नेपालीहरुका लागि भिसा, यहाँको करप्रणाली, व्यवसायिक कारोवारको लेखा व्यवस्थापन र सो संग सम्बन्धित लाग्ने कर लगायतका विविध बिषयमा जानकारी होस भन्ने उद्देश्यले सुरु गरिएको स्तम्भ ‘हेलो सेन्सेइ !’ मा यस पटक हामी व्यक्तिगत कर फिर्ता (Kojin no Kakuteishinkoku) प्रक्रियाका बारेमा जानकारी गराउने प्रयास गरिएको छ ।

खाकुतेइ शिनकोकु भन्नाले कर कार्यालयमा १ बर्षको (जनवरी १ बाट डिसेम्बर ३१ सम्मको) तलब अथवा त्यो भन्दा बाहेकको कमाई जानकारी गराएर अथवा बुझाएर व्यक्तिगत करको हिसाब गर्नु भन्ने बुझिन्छ ।
व्यक्तिगत खाकुतेइ शिनकोकु गर्नुपर्ने फेब्रुअरी महिनाको १६ तारिखबाट मार्च महिनाको १५ तारिखसम्म हो तर यो बर्ष कोरोनाको कारण अप्रिलको १५ तारिखसम्म लम्ब्याईएको छ ।

कर कार्यालयमा व्यक्तिगत खाकुतेइ शिनकोकु गरेको भए त्यो बिबरण स्वतः सिटी कार्यालयमा जाने भएकोले सिटी कार्यालयमा फेरी छुट्टै जानकारी गराउन पर्दैन ।

कर कार्यालयमा व्यक्तिगत खाकुतेइ शिनकोकु गर्नुपर्ने ब्यक्तिहरु
१. एक बर्षमा २ भन्दा बढि कम्पनीमा काम गरेको ब्यक्तिले सबै कम्पनीबाट प्राप्त गरेको गेन्सेन जोडेर त्यो कर कार्यालयमा बुझाउनुपर्ने हुन्छ ।
२. ब्यक्तिगत व्यवसाय गर्ने ब्यक्तिले १ बर्षको विक्रि, लागत र नाफा हिसाब गरी ब्यक्तिगत ब्यापारको खेस्सान कर कार्यालयमा बुझाउनु जरुरी हुन्छ । कर कार्यालयमा आओइरो शिनकोकु बुझाउनु भएको छ भने कर सस्तो हुन्छ । ब्यक्तिगत व्यवसाय गर्दै अरु कम्पनीमा काम गर्नुभएको छ भने कम्पनीबाट प्राप्त गेन्सेन पनि ब्यक्तिगत ब्यापारको खेस्सानसंगै कर कार्यालयमा बुझाउनुपर्ने हुन्छ ।
३. साइड बिजनेश (अतिरिक्त व्यवसाय) को कमाई १ बर्षमा २० मान येन भन्दा बढि भएमा : साइड बिजनेश भन्नाले आउट सोर्सिङको सम्झौता वा सपोर्टको काम गरेर बर्षमा २० मान येन भन्दा बढि कमाई गरेमा कर कार्यालयलाई जानकारी गराउनुपर्दछ । हिजोआज उबर इट्सको काम गर्ने मान्छे पनि धेरै देखिनु भएको छ, यो काम पनि व्यापार सम्झौता (ग्योमु इताकु) ले हुने हुँदा यो साइड बिजनेश हो । घर भाडामा लगाएर भाडा लिइएको छ भने त्यो पनि साइड व्यवसाय हो ।

ब्यक्तिगत खाकुतेइ शिनकोकु नगरे पनि समस्या नहुने तर गरिए कर फिर्ता आउने ब्यक्ति
१. राष्ट्रिय स्वास्थ्य वीमा वा राष्ट्रिय पेन्सन तिर्नेहरूले तिरेको बिल अथवा तिरेको प्रमाण भए कम्पनीबाट प्राप्त गेन्सेन संगै कर कार्यालयमा बुझाए कर फिर्ता भई आउँछ । उदाहरणका लागि यदि २५ मान तलब भएको ब्यक्तिले १ बर्षमा ३० मान राष्ट्रिय स्वास्थ्य वीमा तिरेको छ भने आयकर १५ हजार र निवास कर ३० हजार फिर्ता हुन्छ । यदि कम्पनीबाट लिनुभएको गेन्सेनमा राष्ट्रिय स्वास्थ्य वीमा तिर्नुभएको रकम लेखिएको छ भने त्यो अवस्थामा हिसाब सकिईसकेको हुनाले फिर्ता पाउने रकम हुँदैन । त्यस्तै गेन्सेनको कर ० भएको बेलामा पनि फिर्ता हुने कर हुँदैन ।
२. जापानको बैंकबाट ऋण प्राप्त गरी जापानमा घर किनेको तलको अवस्थामा ऋण लिएको रकमको १५ प्रतिशत कर सस्तो पर्ने ।
-ज्युउमिन्हृ्योको ठेगाना त्यो किनेको घरमा भएको हुनुपर्ने (घर किने पनि त्यो घरमा नबस्ने र ठेगाना परिवर्तन नगरिएको भए कर सस्तो नहुने)
– घरको क्षेत्रफल ५० वर्गमिटरभन्दा बढि भएको हुनुपर्ने, मेन्शनको कोठा किनेको बेला भए पनि हुने ।
– बस्ने ठाउँको क्षेत्रफल घरको आधा भाग भन्दा बढि भएको हुनुपर्ने (कम्पनीलाई भाडामा दिएको अथवा आफैले अफिसको लागि प्रयोग गरेको भए पनि बस्ने ठाउँ घरको आधा भन्दा बढि हुनुपर्ने)
– पुरानो घर किनेको अवस्थामा घर बनेको २० बर्ष भित्रको र मेन्शन २५ बर्ष भित्रको हुनुपर्ने ।
यो अवस्थामा मेल खाएको भए, उदाहरणका लागि बैंकको ऋण लिएर २ हजार मानमा घर किनेको भए २० मान येनको कर सस्तो पर्दछ ।
३. हस्पिटल वा क्लिनिकमा तिरेको रकम १ बर्षमा १० मान कटेको अवस्थामा : हस्पिटलमा भर्ना भएको बेला अथवा अप्रेशन गर्दा तिरेको रकम १ बर्षमा १० मान येन भन्दा बढि भएमा कर कार्यालयमा बुझाए कर फिर्ता हुन्छ ।

४. परिवारका आश्रति सदस्य थप्नुपरेमा :
कम्पनीबाट प्राप्त गरेको गेन्सेनमा परिवारका आश्रति सदस्यको नाम कम्पनीले थपिदिन सक्छ, यदि कम्पनीले नमिलाईदिएको अवस्थामा आफैले कर कर्यालयमा गएर आफ्नो परिवारको सहि विवरण सच्याउन सकिन्छ ।
यसका लागि आवश्यक कागजातहरुमा कम्पनीबाट प्राप्त गेन्सेन, नाता प्रमाणित र परिवारलाई पैसा पठाएको रेमिट्यान्स कागजात हुनुपर्दछ । यो तरिकाले कर कार्यालयमा प्रक्रिया गरेमा कर फिर्ता हुन्छ । यो करको फिर्ता प्रक्रिया ५ बर्षसम्म गर्न सकिन्छ, त्यसैले कम्पनीले दिएको गेन्सेन र तिरिएको राष्ट्रिय स्वास्थ्य बीमाको बिल राम्रोसंग राख्ने गरौं ।***