एक बराबर संसार एक सक्षम संसार अर्थात ’Each for Equal’ को अवधारणा सहित आज बिश्वभर अन्तरराष्ट्रिय महिला दिवस माईएको छ । यद्यपि बिश्वमा फैलिरहेको कोरना भाइरसका कारण भने विभिन्न देशहरुमा सभा-सम्मेलहरु बन्द गरिएका छन् । सन, २०२० को महिला तथा पुरुष बराबर भएर नै घर परिवार समाज हुँदै राष्ट्रनिर्माणमा प्रमुख भूमिका खेल्न सकिन्छ र यसले बिश्वभर सकारात्मक सन्देश दिन सकिन्छ भन्ने मूल एजेण्डाका साथ आज यो दिवस मनाइएको हो ।
‘व्यक्तिगत रूपमा हामीहरु सबै हरेक दिन आफ्नै विचार र कार्यका लागि जिम्मेवार छौं । हामी सक्रिय रूपमा रुढीवादीहलाई चुनौती दिन, विभेदरहित गर्ने अवधारणालाई व्यापक बनाउन र परिस्थितिमा सुधार ल्याउन महिलाहरू सक्षम हुनुपर्छ ।
’सामूहिक रूपमा, हामी प्रत्येक एक लिंग बराबर बिश्व सिर्जना गर्न मदत गर्न सक्छौं ।’ अन्तरराष्ट्रिय मानव अधिकार संघको उमन वाचले भनेको छ ।
‘Each for Equal’ का विषेषताहरु ७ भागमा विभाजित गरिएको छ ।
१. लैंगिक बराबर विश्व निर्माण गरौं
२. ’सामूहिक व्यक्तित्व’ को बारेमा
३. हडताल
४. वार्षिक गतिविधि र सहयोग
५. सामूहिकरूपमा हामी सबै एकै भूमिकामा खेल्न सक्छौं
६. सामाजिक मिडिया मार्फत विस्तार गर्नुहोस्
७. सक्रिय रहनु (कारवाही गर्नु)
नेपालमा महिला हिंसाका अवस्थाहरु:
यसरी महिला र पुरुषको हरेक गतिविधिमा समान रुपले ’दौड, लिंग बराबर बेडरूम, लिंग बराबर सरकार, लैंगिक समान मिडिया कभरेज, लैंगिक समान कार्यस्थल, लैंगिक समान खेल कभरेज, स्वास्थ्य र धनमा अधिक लैंगिक समानताका हामी यसलाई बनाऔं, आउनुहोस’ उमन वाचले विश्लेषण गरेको छ ।
नेपाल साइबर क्राइम ब्यूरोको अनुसार अनलाइन हिंसा र उत्पीडनको सामना गर्ने महिलाहरूको संख्या बढ्दो छ । गत दुई महिनामा साइबर अपराध ब्यूरोमा दायर ३ सय ५३ वटा मुद्दाहरुमध्य करीव ७० प्रतिशत महिलाहरुप्रति निर्देशित अनलाइन दुरुपयोगसंग सम्बन्धित थिए ।
ब्यूरोका अनुसार २०१६ पछि साइबर क्राइम ब्यूरोमा ५ हजार ५ सय ७४ मुद्दाहरु दायर गरिएको छ, जुन यो बर्ष बढेको देखिएको छ, जसमध्ये अधिकांश महिला अनलाइन दुरुपयोगको बारेमा छन् ।
ब्यूरोले भनेको छ ’हाम्रो अनुसन्धानले रामशरण सापकोटा नामका व्यक्तिले उनको छविहरु प्रयोग गरेर उनीबाट पैसा लिन नक्कली आईडी खोलेको पत्ता लगाइयो,’ साइबर क्राइम ब्यूरोद्वारा मुद्दाको अनुसन्धान भइरहेको छ ।’
नेपालमा भएका महिलाविरुद्ध हिंसाहरुको विभिन्न प्रतिवेदन अध्ययन अनुसार नयाँ तथ्यांक :
श्रीमान श्रीमती (लाइफ पार्टनर) प्रति हुने आजीवन शारीरिक तथा मानसिक यौन हिंसाः २०५
पछिल्लो १२ महिनामा शारीरिक तथा यौन हिंसाः ११ दशमलव २५
लाइफटाइम गैर-पार्टनर यौन हिंसा आधिकारिक राष्ट्रीय तथ्यांक उपलब्ध छैन
बाल विवाहः ३९ दशमलव ५
लिंग असमानता सूचकांक श्रेणीः ११ (२)
बिश्व लैंगिक उमेर अन्तर सूचकांक श्रेणीः ११०
फोटो सभार : स्टप भोइलेन्स अगेनेस्ट उमन
