काठमाडौं – औपचारिक भ्रमणका लागि आज सोमबार साँझ आइपुग्ने चिनियाँ स्टेट काउन्सिलर याङ जेइचीको उपस्थितिमा नेपाल र चीन सरकारबीच तीन महत्वपूर्ण सम्झौतामा हस्ताक्षर हुने भएको छ ।
नेपालमा संविधानसभा चुनावको मिति घोषणा भइसक्दा चिनियाँ सत्ता संरचनामा उपप्रधानमन्त्रीस्तरका जेइची एक दिने औपचारिक भ्रमणमा आउन लागेका हुन् । उनको मंगलबारको व्यस्त तालिकाबीच द्धिपक्षीय आर्थिक साझेदारी, चुनावमा चीन सरकारले गर्ने प्राविधिक सहयोग र सशस्त्र प्रहरी एकेडेमी निर्माणसम्बन्धि सम्झौतामा दुई देशका अधिकारीहरुले हस्ताक्षर गर्ने कार्यक्रम रहेको परराष्ट्र मन्त्रालयका उच्च अधिकारीहरुले बताए ।
जेइचीले मंगलबार नै काठमाडौं चक्रपथ सुधार आयोजनाको शिलान्यास गर्ने कार्यक्रम चिनियाँ पक्षले गत हप्ता नै सार्वजनिक गरेको हो । दक्षिण पूर्वी एसियाली छिमेकी वर्माको भ्रमण सकेर नेपाल आउने उनी मंगलबार राति नै स्वदेश फिर्ता हुने छन् ।
चीनको मौलिक सत्ता संरचनाका कारण जेइचीको नेपाली समकक्षी चयन गर्न सरकारलाई अलिक कठीन परेको थियो । जेइची यसअघि परराष्ट्र मन्त्री भएको र स्टेट काउन्सिलर बढी राजनीतिक किसिमको पद भएकाले नेपालतर्फबाट परराष्ट्रमन्त्री माधव घिमिरेलाई समकक्षी बनाइएको छ ।
गत मे महिनामै जेइचीको दुई दिने औपचारिक भ्रमण तय भएकामा अन्तिम समयमा स्थगित भएको थियो । त्यतिखेर वरिष्ठ चिनियाू नेताहरु विदेश भ्रमणमा रहेकाले समय नमिलेर स्थगित गरिएको भनियो । तर चीनले नेपालमा चुनाव मीति घोषणा नभएकाले स्थगनको निर्णय गरेको विश्लेषण अधिकारीहरुले गरेका थिए ।
प्रधानन्यायाधिश खिलराज रेग्मीको नेतृत्वमा अन्तरिम चुनावी मन्त्रिपरिषद गठनभएपछिकै सबैभन्दा उच्चस्तरीय विदेश पाहुनाका रुपमा जेइची नेपाल आउन लागेका हुन् । जेइचीको उपस्थितिमा हुने उल्लेखित सम्झौताबाट वेइजिङले यतिखेर नेपालमा आफूले बढाउूदै लगेको चासो, सक्रियता र सहभागिता अथ्र्याउन खोजेको विज्ञहरु बताउँछन् ।
गत महिना काठमाडौंमा सम्पन्न नेपाल भारत गृह सचिवस्तरीय वार्तामा भारतले नेपाल प्रहरीलाई अत्याधुनिक एकेडेमी निर्माण गरिदिने पुरानो प्रस्तावलाई टुङ्गो लगाएको थियो । यसैबीच चीनले पनि सशस्त्र प्रहरी बललाई २ अर्व ५२ करोड रुपैयाँ लागतमा ट्रेनिङ एकेडेमी बनाइदिन लागेको हो । चीनले केही वर्षदेखि तिब्बतसँग जोडिने नेपालको उत्तरी सीमामा सशस्त्र प्रहरी बलको वलियो उपस्थितिमा जोड दिंदै आएको छ ।
नेपाललाई चुनावका लागि भारत र युरोपेली युनियनले ठूलो परिमाणमा सहयोगको आश्वासन दिइरहेका बेला जेइची भ्रमणमार्फत् वेइजिङ खुल्न लागेका हो । चीनसूगको आर्थिक साझेदारीको विषय नेपालले वर्षौदेखि उठाउदै आएको हो । सन् २०१२ को अर्थ मन्त्रालयको प्रतिवेदनअनुसार चीन नेपालका लागि छैठौं ठूलो अन्तराष्ट्रिय दाता हो । चीनले नेपाललाई खास गरी सिधा भौतिक निर्माण र उद्योग क्षेत्रमा सहयोग गर्दै आएको छ ।
जेइचीले मंगलबारै कार्यवाहक राष्ट्रपति परमानन्द झा र अध्यक्ष रेग्मीलाई पनि भेट्ने कार्यक्रम छ ।
