टोकियो – निरन्तर घट्दो जन्मदर र पाको उमेरको संख्या बढिरहेको जापानले कामदार अभावको समस्या झेलिरहेको छ । देशको जनसंख्या घटिरहेका बेला कम ज्याला र अन्य रोजगारीका चुनौतिहरूका कारण जापानमा कामदार अभाव भएको हो ।
पछिल्ला वर्षहरुमा विदेशी कामदारलाई प्राथमिकतामा राखे पनि पलायनको सामना गरिरहेको छ । यसैबीच केही कम्पनीहरूले उनीहरूलाई छोड्न नदिन ओभरटाइम काम गराइरहेका छन् ।
Eat & Holdings Inc. जस्तो फ्रोजन फूड उत्पादन र बिक्री गर्ने कम्पनीले विदेशी कामदारहरूमा निर्भर गर्दै ती कामदारहरूलाई कायम राख्न विशेष कदम चालिरहेको छ । उपयुक्त कामदारहरू पाउन कठिन भइरहेको अवस्थालाई ध्यानमा राख्दै कम्पनीले विदेशी कामदारहरूको लागि विभिन्न सुविधा प्रदान गरिरहेको छ ।
कम्पनीले सुसज्जित भाडाका घरहरू, जापानी भाषा सहयोग र आफ्ना क्याफेटेरियाहरूमा सुलभ पहुँच जस्ता सेवाहरू उपलब्ध गराउँदै विदेशी कामदारहरूलाई सुरक्षित र आरामदायी महसुस गराउने प्रयास गरिरहेको छ । ‘हामी विदेशी कामदारहरूलाई कुनै पनि चिकित्सा वा आर्थिक समस्या पर्दा तुरुन्त सहयोग गर्छौं,’ कम्पनीको मानव संसाधन विभागमा कार्यरत भियतनामकी Nguyen Thi Quynh Trang भन्छिन्, ‘हामी प्रारम्भिक चरणमै समस्या समाधान गर्न चाहन्छौं, किनभने उनीहरूको हाम्रो कम्पनीप्रतिको पहिलो प्रभाव निकै महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।’
कम्पनीमा सात देशका ३ सय ७० भन्दा बढी विदेशी कामदारहरू कार्यरत छन् । यसमा प्राविधिक प्रशिक्षार्थीहरू र सन् २०१९ मा जापानले सुरु गरेको निर्दिष्ट दक्ष कामदार भिसा लिनेहरू समावेश छन् । यस भिसाले उनीहरूलाई पूर्वप्रशिक्षणबिना तोकिएका उद्योगहरूमा काम गर्न अनुमति दिन्छ ।
विदेशी कामदारको लागि विशेष आर्थिक सहुलियत
कम्पनीले जापानी भाषा परीक्षा पास गर्ने कामदारहरूलाई मासिक भत्ता प्रदान गर्ने, आवास भाडाको ठूलो सहयोग गर्ने र खाद्यान्न खर्चको जिम्मेवारी लिने जस्ता आर्थिक सहुलियतहरू उपलब्ध गराएको छ ।
साथै, कम्पनीले विदेशी कामदारहरूलाई दक्षता बढाउन प्रेरित गर्दै Specified Skilled Worker No. 1 भिसा परीक्षा पास गर्न मद्दत पुर्याइरहेको छ । यसले उनीहरूलाई पाँच वर्षसम्म जापानमा बस्न अनुमति दिन्छ । थप रूपमा कम्पनीले No. 2 भिसा प्राप्त गर्न प्रोत्साहन गरिरहेको छ, जसले अनिश्चितकालीन नवीकरणको साथै स्थायी बसोबास र परिवारका सदस्यहरूलाई जापान ल्याउने बाटो खोल्छ । ut अक्टोबरमा १८ मध्ये १६ कामदारले परीक्षा पास गरेर No. 2 भिसा प्राप्त गरेका छन् ।
कामदारहरूको सफलता र लक्ष्य
गुनमा प्रिफेक्चरस्थित कम्पनीको प्लान्टमा काम गर्ने ३२ वर्षीया भियतनामी कामदार Nguyen भन्छिन्, ‘अध्ययन चुनौतीपूर्ण भए पनि म कम्पनीको लागि लामो समयसम्म योगदान गर्न चाहन्छु । सबैले मेरो सहयोग गरेका छन् ।’
Nguyen सन् २०१६ मा प्राविधिक प्रशिक्षार्थीको रूपमा जापान आएकी थिइन् । उनले तीन वर्ष अर्को खाद्य कम्पनीमा काम गरिन् र उच्च तलब र राम्रो प्रतिष्ठाका कारण Eat & Holdings मा सामेल भइन् । Nguyen अहिले N1 जापानी भाषा दक्षता परीक्षाको तयारी गरिरहेकी छिन् । उनले मुस्कुराउँदै भनिन्, ‘म नयाँ चुनौतीहरू सामना गर्न उत्साहित छु ।’
नयाँ रोजगार प्रणाली
जापानले कामदार अभावको समस्या समाधान गर्न २०२४ को जुनमा नयाँ प्रणाली लागू गर्ने कानुन पारित गरेको छ, जसले विवादास्पद विदेशी प्रशिक्षार्थी कार्यक्रमलाई २०२७ सम्म प्रतिस्थापन गर्नेछ । नयाँ प्रणालीले विदेशी प्रतिभालाई प्रोत्साहन र स्थायित्व प्रदान गर्ने उद्देश्य राखेको छ ।
विदेशी प्रशिक्षार्थी कार्यक्रममा कामदारमाथि दुव्र्यवहार र शोषणको गम्भीर आरोपहरू लागेका थिए । नयाँ प्रणाली अन्तर्गत तीन वर्षभित्र दक्ष कामदारको कार्यक्रममा रूपान्तरण हुने सीप हासिल गराउन लक्ष्य राखिएको छ । २०२४ को मार्चमा, दक्ष कामदार भिसाका लागि योग्य क्षेत्रहरूको संख्या १६ मा विस्तार गरिएको थियो । जापानले आगामी पाँच वर्षभित्र ८ लाख २० हजार दक्ष विदेशी कामदारलाई स्वीकार गर्ने योजना बनाएको छ, जुन पहिलाको योजना भन्दा दोब्बर हो ।
कामदारलाई रोक्न चुनौती
Mynavi Global Corp.का अध्यक्ष Motoki Yuzuriha का अनुसार कामदारहरूले किन जागिर छोड्छन् भन्ने कारण उद्योग, राष्ट्रियता र कम्पनीमा बिताएको समय अनुसार फरक हुन्छ । २०२४ को जुनसम्म गरिएको सर्वेक्षणले भियतनामी कामदारहरूले तलबप्रति असन्तुष्टि व्यक्त गर्दै जागिर छोड्ने प्रमुख कारण भनेको छ ।
यद्यपि, इन्डोनेसियाली र म्यान्मारका कामदारहरूको लागि जापानी कामदारहरूसँगको सम्बन्ध प्रमुख समस्या देखिएको छ । Yuzuriha भन्छन्, ‘यदि कम्पनीहरूले कामदारहरूलाई १२ महिनासम्म रोक्न सफल भए भने तिनीहरू लामो समयसम्म काम गर्न इच्छुक हुन्छन् ।’ तर, परिवार सम्बन्धी समस्या समाधान गर्न स्थानीय सरकारहरूको पनि भूमिका आवश्यक पर्ने उनी बताउँछन् । –KYODO NEWS को सहयोगमा
