टोकियो – ८ बुँदे घोषणा पत्र जारी गर्दै आइतवार टोकियोमा अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली हाइकु महोत्सव सकिएको छ ।
महोत्सवमा देशविदेशबाट आएका हाइकु विधामा कलम चलाउने साहित्यकारहरुले आ-आफ्ना गहकिला हाइकु वाचन गर्नुभएको थियो । देशप्रेम, प्रकृति प्रेम, मिलन बिछोड, जीवन दर्शन, मायापीरति, विकास र प्रविधि, नेपाली समाज, सामाजिक तथा साँस्कृतिक परिवेश, प्रवासका पीडा लगायतका बिषयमा वाचन गरिएका हाइकु मार्फत फरक फरक स्वादका सन्देशमुलक अभिब्यक्तिहरु प्रस्तुत गरिएको थियो । हाइकु वाचन गर्ने अतिथि साहित्यकारहरुमा नेपाल हाइकु केन्द्रका अध्यक्ष प्रा. राकुमार पाण्डे, अश्विनी कोइराला, शिरोमणि दवाडी, किरण पौडेल, विजयराज आचार्य बेलायतबाट कृष्ण बजगाँइ र यहिमे जापानबाट प्रभा बराल लगायतका हुनुहुन्थ्यो । अतिथि साहित्यकारहरुका साथै जापानमै रहेका दर्जनौ हाइकुकारहरुको उत्साहजनक सहभागिताले महोत्सव हाइकुमय बनेको थियो । 
महोत्सव नेपाल हाइकु केन्द्र र अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज जापान च्याप्टरको संयुक्त आयोजनामा भएको हो । अनेसास केन्द्रका वरिष्ठ उपाध्यक्ष समेत रहनुभएका आयोजक समितिका संयोजक प्रकाश पौडेल माइलाको सभापतित्व र जापानस्थित नेपाली राजदूतावासका उपनियोग प्रमुख कृष्णचन्द्र अर्यालको प्रमुख आतिथ्यतामा भएको सो हाइकु महोत्सवमा अन्तर्राष्ट्रिय हाइकु संघका अध्यक्ष मासायुकी इनुइ लगायत अन्य जापानी साहित्यकारहरुको समेत सहभागिता रहेको थियो ।
अनेसास जापानका पूर्व अध्यक्ष एवं सल्लाहकार बेलुकाजी थापाको स्वागत मन्तब्यबाट सुरु भएको हाइकु महोत्सवमा अनेसास जापानका अध्यक्ष दिप पाठक, एनआरएन आइसीसीका प्रवक्ता भूषण घिमिरे, अनेसास जापानका संस्थापक अध्यक्ष एवं अनेसासका पूर्व केन्द्रिय अध्यक्ष डा. कुमार बस्नेत, नेपाली भाषा र साहित्यमा दखल राख्ने जापानी नागरिक हारुहितो नोजु, अन्तर्राष्ट्रिय हाइकु संघका अध्यक्ष मासायुकी, प्रा. पाँडे लगायतका ब्यक्तिहरुले नेपाली साहित्यमा हाइकु बिधाको बिकासक्रम र यसका आयाम एवं प्रभावहरुका बारेमा प्रकाश पार्नुभएको थियो । सो अवसरमा बिशेष अतिथि एनआरएन आइसीसीका अध्यक्ष भवन भट्टले साहित्यिक गतिबिधीबाट नेपाललाई चिनाउनुका साथै नेपाल र जापानबिचको पुलका रुपमा काम गर्न सकिने बिचार ब्यक्त गर्नुभयो ।
यसैगरी महोत्सवका मुख्य प्रायोजक आइडिया फर नेपालका अन्तर्राष्ट्रिय निर्देशक चिङ चिङ चे र कार्यकारी निर्देशक शिरोमणि दवाडीले नेपालको बिकासमा साहित्यमार्फत खेल्न सकिने भूमिका र आफुहरुले गरेको त्यसको थालनीका बारेमा जानकारीमुलक सामाग्री प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । प्रमुख अतिथिको आसनबाट बोल्दै उपनियोग प्रमुख अर्यालले साहित्यमार्फत नेपालको प्रबर्द्धनमा कलम चलाउन आग्रह गर्दै नेपाली साहित्यलाई जापानी, अंग्रेजी जस्ता अन्य भाषामा र जापानी साहित्यलाई नेपाली भाषामा अनुवाद गरिनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । त्यसका लागि उहाँले दूतावासको सदैव सहकार्य रहने विचार ब्यक्त गर्नुभयो ।
महोत्सवको दोस्रो चरणमा त्रिभुवन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक समेत रहनुभएका नेपाल हाइकु केन्द्रका अध्यक्ष रामकुमार पाँडेले नेपाली साहित्यमा जापानी हाइकु र प्रकाश पौडेल माइलाले हाइकु सम्राट जापानी नागरिक मासुवो बासोको जीवनीमा आधारित कार्यपत्र प्रस्तुत गर्नुभएको थियो । कार्यपत्रमाथि जापानी नागरिक नोजु र अनेसास जापानका सल्लाहकार समेत रहनुभएका पत्रकार तिलक मल्लले टिप्पणी गर्नुभएको थियो ।
महोत्सवमा विभिन्न स्रष्टा तथा संस्थाहरुद्वारा प्रकाशित ९ वटा साहित्यिक कृतिहरु विमोचन गरिएको थियो । विमोचित कृतिहरुमा प्रा. रामकुमार पाँडेको ’हण्टिङ हाइगा’ (हाइकु विवेचना अंग्रेजीमा), नेपाल हाइकु केन्द्रको प्रकाशन ’नेपाली हाइकु’ (हाइकु पत्रिका), ऋषि बरालको ’फुजीको फेद’ (हाइकु संग्रह), किरण पौडेलको ’नाइलको सहारा’ (हाइकु संग्रह), नेपाल हाइकु केन्द्र र अनेसास जापानको संयुक्त प्रकाशन ’छ हस्ताक्षर’, कृष्ण बजगांईको ’कुमारी रात’ (हाइकु संग्रह), प्रकाश पौडेल ’माइला’ को ’रातो साकुरा’ (हाइकु संग्रह), कृसु क्षेत्रीको ’नीलो आँशु’ (हाइकु संग्रह), डा. रुपक श्रेष्ठको ’बुट्टे किमोनो’ (हाइकु संग्रह) र आइडिया फर नेपालको प्रकाशन मुलुकको समृद्धिका लागि बिकासका मोडल (ब्रोसर) लगायतका कृतिहरु थिए ।
महोत्सवमा सहभागी अतिथि साहित्यकारहरुलाई प्रशंसापत्रले सम्मान गरिएको थियो ।
सभापतिको आसनबाट कार्यक्रमको समापन गर्दै अनेसास जापानका अध्यक्ष दिप पाठकले हाइकु महोत्सव सम्पन्न गर्न सहयोगी भूमिका निर्बाह गर्ने सबैप्रति आभार ब्यक्त गर्नुभयो । उहाँले अनेसास जापानले हाइकुभूमि जापानमा अर्को अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको साहित्यिक कार्यक्रमको आयोजना गरेर नेपाली साहित्यमा हाइकु बिधालाई थप उचाईमा पुर्याउने प्रयासबाट नेपाल जापान बीचको साहित्यिक सम्बन्ध अझ कसिलो हुने अपेक्षा गरिएको बताउनुभयो ।
महोत्सवमा नेपाल र जापानबिचको सम्बन्धमा थप बिकास र बिस्तार गर्न हाइकुलाई साहित्यिक सेतु बनाउने, आगामी हाइकु सम्मेलन उपयुक्त समयमा नेपालमा गर्ने, हाइकुलाई प्रबर्द्धन गर्न नेपाली तथा जापानी हाइकु कृतिहरु एक अर्को भाषामा अनुवाद गर्ने, हाइकु लेखनको बिकास र बिस्तार गर्न हाइकु अभिमुखिकरण तालीमको ब्यवस्था गर्ने, सैद्धान्तिक पुस्तक तथा सन्दर्भ अध्ययन सामाग्रीहरु प्रकाशन गर्ने, नेपाल हाइकु केन्द्रको जापान र बेलायतमा शाखा स्थापना गर्ने लगायतका बुँदाहरु समेटिएको घोषणा पत्र जारी गरिएको थियो । अनेसास जापानका सचिव रबिन शर्मा र सल्लाहकार धिषण निरौलाको कुशल सञ्चालनमा हाइकु महोत्सव सम्पन्न भएको हो ।***
