काठमाडाैं – दोस्रो विश्वयुद्धपछि जापानी प्रिन्ट कलामा निकै विकास भयो । सन् १९७० को दशकपछि यसले तीव्रता लिँदै प्रिन्ट माध्यमका विविध प्रविधि प्रयोग गरी समकालीन कलाकृति सिर्जनालाई अगाडि बढायो । सोही अवधिमा सिर्जना भएका जापानी प्रिन्ट कलाकृतिहरू काठमाडौंमा प्रदर्शन गरिएका छन् ।
पानीपोखरीस्थित जापानी राजदूतावासमा शुक्रबार जापान र नेपाली कलाकर्मीहरूको उपस्थितिमा कला प्रदर्शनी गरिएको हो । प्रदर्शनीमा प्रिन्ट कला विकास प्रवृत्ति र फोटोग्राफी देख्न सकिन्छ ।
राजदूतावास र द जापान फाउन्डेसनले गरेको प्रदर्शनीमा १४ जना जापानी कलाकारका तीन दर्जनभन्दा बढी कलाकृतिहरू प्रदर्शनमा छन् । प्रदर्शनीमा राखिएका चित्रहरूमा प्रिन्ट काठ ब्लक, कागज र मसी, सिल्क स्क्रिन, लिथोग्राफ, हातैले तयार गरिएको परम्परागत कागजमा धातुको प्रयोग गरिएका छन् । कलाकृतिहरूले जापानी समाज, पर्यावरण र मानवीय समाजका झलकहरू दिएका छन् ।
चित्रकारहरू कोजी इनकुरा, सोइची दा, लि युफानका प्रिन्ट कलाले जापानी समाजले मान्ने कलाकृति र सिर्जना गर्ने शैली दर्शकलाई नौलो लाग्न सक्छ । ‘रिलेसन क्वालिटी’, ‘पोर्ट अफ कल’ जस्ता कलाकृतिहरू हेर्दा सामान्य र सानो लाग्छ । सन् १९७४ मा बनेका ल्यान्डस्केपहरूले तीनताकको पर्यावरणलाई देखाउँछन् ।
कोसुके किमुराको ‘प्रिजेन्ट कन्डिसन’ चित्रले सन् १९७१ ताका प्रविधि र मानवीय संवेदनाको पाटोलाई इंगित गर्छ । जापानमा प्रिन्ट कलाको इतिहास लामो रहेको नेपालमा यही कला विधा विकासका लागि उल्लेखनीय योगदान पुर्याइरहेका चित्रकारहरू उमाशंकर शाह र सीमा शाहले बताए ।
जापानी कलाकृतिहरू अवलोकन गर्दै उमाशंकरले भने, ‘हाम्रोमा भन्दा जापानमा प्रिन्ट कलाको विकास धेरै अगाडि भएको थियो । प्रिन्ट कलामा त्यहाँ प्रयोग गर्ने प्रविधि र कलाकारहरू पनि धेरै छन् । अझ मेटल प्रिन्टमा परीक्षण र प्रयोग धेरै पाइन्छ ।’ नेपालले पनि अहिले नयाँ-नयाँ प्रविधि अवलम्बन गर्दै प्रिन्ट कलालाई अगाडि बढाइरहेको उनले सुनाए ।
जापानी प्रिन्ट कला र त्यसलाई संरक्षण गर्ने पाटो निकै विकसित रहेको प्रदर्शनी अवलोकन गर्दै गरेका अर्का चित्रकार सौरगंगा दर्शनधारीले बताइन् । पुराना कलालाई सरकारी तवरबाट नै संरक्षण गरी अन्य मुलुकसम्म प्रदर्शनीमा लैजाने काम सराहनीय रहेको उनले सुनाइन् । प्रदर्शनी उद्घाटनको अवसरमा दुवै मुलुकका कलाकारहरूले जापानी तथा नेपाली लोक परम्परागत गीतका धुनहरू सुनाएका थिए । दूतावासका अनुसार प्रदर्शनी साउन १९ सम्म चल्नेछ । –कान्तिपुर दैनिकबाट
