काठमाडौं – नेपालमा ४३ प्रतिशत व्यक्तिले मात्र परिवार नियोजनका आधुनिक साधनको प्रयोग गर्ने गरेको पाइएको छ । नेपाल जनसांख्यिक तथा स्वास्थ्य सर्वेक्षण २०१६ को तथ्याङ्क अनुसार कुल संख्यामध्ये १५ देखि १९ वर्षका विवाहित १५ प्रतिशत छन् ।
सन् २०२० सम्ममा परिवार नियोजनका आधुनिक साधनको प्रयोग दर ५० प्रतिशतमा पुर्याउने सरकारी लक्ष्य छ । परिवार नियोजनका जुनसुकै साधनको प्रयोग दर भने ५३ प्रतिशत रहेको पाइएको छ । चौथो राष्ट्रिय परिवार नियोजन दिवसको अवसरमा स्वास्थ्य मन्त्रालयले राजधानीमा आज गरेको कार्यक्रममा १३ जिल्लामा परिवार नियोजनका साधनको प्रयोग दर ३० प्रतिशत भन्दा कम रहेको जनाएको छ ।
मन्त्रालयका सचिव डा. किरण रेग्मीले सबै स्थानीय तहमा परिवार नियोजन सम्बन्धी कार्यक्रम लागु गर्न चुनौतीपूर्ण भएको बताउनुभयो । मन्त्रालयका प्रमुख विशेषज्ञ डा. विनोदमान श्रेष्ठले कुल प्रजनन दर तथ्याङ्कमा घट्दै गएपनि नेपालको जनसंख्यामा खासै कमी नआएकाले कार्यक्रमको प्रभावकारिताको पूनरावलोकन गरिनुपर्ने बताउनुभयो । हाल २ दशमलव ३ प्रतिशत रहेको कुल प्रजनन दर सन् २०२० सम्ममा २ दशमलव १ मा झार्ने सरकारी लक्ष्य छ ।
तर ग्रामीण भेगमा २ दशमलव ९ र शहरी क्षेत्रमा २ प्रतिशत कुल प्रजनन दर रहेकाले परिवार नियोजनका कार्यक्रमहरु प्रभावकारी ढंगले कार्यान्वयन गर्नुपर्ने परिवार स्वास्थ्य महाशाखाका निर्देशक डा. नरेशप्रताप केसीले बताउनुभयो । सरकारले आई.यू.सि.डी. र इम्प्लान्ट सेवा मुलुकभर विस्तार गर्ने बताएपनि हाल १५ प्रतिशत हेल्थ पोष्टले मात्रै सो सेवा प्रदान गरिरहेको छ ।
