काठमाडौं – चीनका युवाहरूले जीवनका महत्त्वपूर्ण निर्णयहरूलाई निरन्तर स्थगित वा स्थगित गरिरहेका छन् । जसका कारण विवाह दरमा कीर्तिमानी कमी आएको छ । न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्टमा भनिएको छ कि यसको कारण चीनको सुस्त अर्थतन्त्र, बेरोजगारी, कर्पोरेट लेअफ, जसले युवा पुस्तालाई विवाह नगर्ने निर्णय लिन बाध्य बनाएको छ ।
पछिल्लो ९ वर्षयता चीनमा विवाह गर्नेको संख्या लगातार घटिरहेको छ । एक दशकमा आधामा झरेको छ । गत वर्ष करिब ६८ लाख जोडीले विवाह दर्ता गरेका थिए । रेकर्डहरूका अनुसार १९८६ मा सुरु भए देखि सबैभन्दा कम हो। तर, सरकारी तथ्याङ्कअनुसार २०१३ मा यो संख्या १ करोड ३५ लाख थियो तर अघिल्लो वर्षको तुलनामा २०२३ मा अहिलेसम्म यो सङ्ख्या बढेको छ । तर, पनि अन्य वर्षको रेकर्डमा भने यो संख्या निरन्तर घटिरहेको छ ।
अघिल्लो वर्षको तुलनामा यो वर्षको पहिलो त्रैमासमा ४० हजार बढी जोडीले विवाह गरेका छन् भने १ लाख २७ हजार बढीले सम्बन्धविच्छेद गरेका छन् । तथ्याङ्कले देखाएको छ कि युवाहरू चीनको कठोर शिक्षा प्रणालीमा बच्चा जन्माउने बोझबाट डराउँछन्। सहरका महिलाहरू आर्थिक रूपमा आत्मनिर्भर भएका र नयाँ स्तरको शिक्षा हासिल गर्न थालेपछि विवाह उनीहरूका लागि आर्थिक आवश्यकताभन्दा बढी छैन । अर्कोतर्फ, पुरुषहरू भन्छन् कि जहाँ उनीहरूलाई डेटिङ सुरु गर्नुअघि घर र कार राख्न सामाजिक दबाब छ, त्यहाँ उनीहरूले विवाहलाई पटक्कै सम्हाल्न सक्दैनन् ।
न्यूयोर्क टाइम्सको रिपोर्ट भन्छ कि पछिल्ला तीन वर्षको अस्थिरताले यी दबाबहरूलाई अझ बढाएको छ, जसले धेरै युवाहरूको परिवार बनाउने सोचमा परिवर्तन ल्याएको छ। चीनले आफ्ना नेता सी जिनपिङको नेतृत्वमा समाजका हरेक पक्षमा आफ्नो पकड बलियो बनाएको छ, जसले विवाहमा पनि प्रभाव पार्न सक्छ ।
अष्ट्रेलियाको भिक्टोरिया युनिभर्सिटीका सिनियर रिसर्च फेलो सिउजियान पेङ भन्छन्, “यदि युवाहरू भविष्यको बारेमा पक्का छैनन् भने उनीहरूलाई बसोबास गर्ने र विवाह गर्ने बारे सोच्न धेरै गाह्रो हुन्छ ।”
युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया, इर्विनका समाजशास्त्रका प्राध्यापक वाङ फेङले गरेको विश्लेषणका अनुसार शहरी चीनमा २५ देखि २९ वर्ष उमेरका महिलाहरू जसले कहिल्यै विवाह गरेका छैनन्, सन् २००० मा ८.६ प्रतिशतबाट बढेर २०२० मा ४०.६ प्रतिशत पुगेको छ। धेरै पुरुषहरूले आर्थिक रूपमा असुरक्षित महसुस गरेकाले विवाह गर्न ढिलाइ गरेको बताउँछन् ।
चीनमा केटालाई सामाजिक प्राथमिकता दिइने भएकाले सरकारले सन् २०१६ मा एक सन्तान नीति खारेज गरेको थियो । त्यहाँ महिलाहरू भन्दा ३५ लाख बढी पुरुष छन्। जसका कारण विवाहमा आर्थिक प्रतिस्पर्धाको भावना बढ्दै गएको छ । विवाह गर्नेको संख्या लगातार घटे पछि चिनिया सरकार तनावमा परेको छ । सरकारले विवाहलाई प्रोत्साहन गर्ने गरी नयाँ नीतिहरू निर्माण गर्ने जनाएको छ ।
