टोकियो – शैक्षिक तथा व्यावसायिक क्षेत्रमा उच्च ओहोदामा कार्यरत जापानवासी नेपाली विज्ञहरूको एक कार्यक्रम ‘नेपाल र नेपालीको समृद्धिका लागि अनुभव साटासाट’ कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । डिसेम्बर १ तारिख आइतबारका दिन टोकियोस्थित एशियाली विकास बैंक इन्स्टिट्युट (ADBI) को सभाहलमा अनुभव साटासाट कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो ।
कार्यक्रममा नेपाली प्राध्यापक, चिकित्सक, इन्जिनियर, अर्थशास्त्री, शास्त्री तथा विभिन्न विधामा स्नातकोत्तर र विद्यावारिधिको अध्ययन गर्ने विद्यार्थीहरूको उत्साहजनक सहभागिता रहेको थियो । कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि जापानका लागि नेपाली राजदूत डा. दुर्गाबहादुर सुवेदी थिए । उनले कार्यक्रमको महत्वका बारेमा प्रकाश पार्दै यस्ता कार्यक्रमहरूले जापानवासी नेपाली विज्ञहरूलाई एकजुट गर्ने मात्र नभई नेपालका समस्याहरू र सरकारका नीतिहरूका बारेमा तथ्यगत अनुसन्धान गर्न र तिनको समाधानतर्फ ध्यानाकर्षण गर्न मद्दत गर्ने विश्वास व्यक्त गरे ।
राजदूत डा. सुवेदीले जापानमा रहेका नेपाली विद्वानहरूको ठूलो संख्यालाई संगठित गर्न एकीकृत औपचारिक संस्था गठन गरी सशक्त रूपमा परिचालन गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याए । साथै, जापानस्थित नेपाली राजदूतावासले सन् २०२५ मा ‘नेपाल विकास सम्मेलन’ आयोजना गर्ने योजना रहेको जानकारी गराउँदै सो सम्मेलनलाई सफल बनाउन विद्वत वर्गको सक्रिय योगदानको आह्वान गरेका छन् ।
कार्यक्रममा ADBI का भाइस चेयर अफ रिसर्च डा. दिलबहादुर राउतले नेपाली डायस्पोरा विश्वका प्रमुख विश्वविद्यालयहरूमा उच्च ओहोदामा कार्यरत रहेको उदाहरणहरूको चर्चा गर्दै नेपालका स्थापित शैक्षिक संस्थाहरूले ती उच्च क्षमताका नेपाली जनशक्ति उत्पादन गर्न सक्षम रहेकोमा प्रशंसा गरे । उनले नेपालीहरूले जहाँ भए पनि नेपालसँग जोडिएर रहन, एक-अर्कालाई सहयोग गर्न, नेपालका भाषा संस्कृतिहरूको प्रवर्द्धन गर्न र उच्च कोटीका नेपाली मानव पुँजीको विकासमा योगदान गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
कार्यक्रमलाई दुई खण्डमा सञ्चालन गरिएको थियो । पहिलो खण्डको सञ्चालन ADBI का कन्सल्टेन्ट-इकोनोमिस्ट डा. प्रदीप पन्थीले गरेका थिए । यस खण्डमा जापानको नेसनल इन्स्टिट्युट अफ इन्फर्मेसन एण्ड कम्म्नुनिकेसन टेक्नोलोजी (NICT) का रिसर्च म्यानेजर डा. वेदप्रसाद काफ्ले, टोक्यो सिटी युनिभर्सिटीका डिन तथा अनुसन्धान प्राध्यापक डा. होमबहादुर रिजाल, टोक्यो युनिभर्सिटीका सह-प्राध्यापक डा. दिपेश खरेल र योकोहामा नेशनल युनिभर्सिटीका प्राध्यापक डा. नागेन्द्र श्रेष्ठले अनुसन्धान प्रतिष्ठान र विश्वविद्यालयहरूमा उच्च पदमा पुग्न र व्यावसायिक सफलता प्राप्त गर्नका लागि आवश्यक योग्यता, भाषा ज्ञान, काममा समर्पण र योजनाबद्धताका बारेमा छलफल गरेका थिए । यस खण्डमा जापानवासी आप्रवासी नेपालीहरूको अवस्थाबारे पनि विचार विमर्श गरिएको छ ।
दोस्रो खण्डको सञ्चालन NICT का रिसर्च मेनेजर डा. वेदप्रसाद काफ्लेले गरेका थिए । जहाँ समूहगत छलफलको आयोजना गरिएको थियो । विभिन्न विधाका दश जना वक्ताले आफ्ना अनुभवहरू प्रस्तुत गरे । चिकित्सक डा. सन्दीप शाक्य र डा. सन्तोष श्रेष्ठले प्रवासी नेपालीहरूको स्वास्थ्य अवस्था र समस्याबारे चर्चा गरे । डा. दिनेश मानन्धरले जापानले हालै सुरु गरेको QZSS नेभिगेशन प्रणालीको नेपालमा सम्भावित प्रयोगका बारेमा र डा. जीत सापकोटाले जापानमा नेपाली डायस्पोराको आर्थिक र सामाजिक पक्षका बारेमा विचार प्रस्तुत गरेका थिए ।
त्यस्तैगरी इ. चण्डी सुबेदीले सूचना प्रविधिको आधुनिक विकास र नेपाली विज्ञहरूबीच नेटवर्किङको आवश्यकता बारेमा धारणा राखे । डा. अच्युत सापकोटा र डा. प्रदीप खत्रीले नेपाली नव-पुस्तालाई विश्वविद्यालयको शिक्षा प्राप्त गर्न आवश्यक जानकारी प्रदान गर्ने विषयमा आ-आफ्नो विचार राखेका थिए । डा. नमिता महर्जनले जापानमा नवप्रवर्तन र प्राविधिक सीप विकासको शिक्षा प्रदान गर्ने प्राविधिक कलेजहरू (कोसेन) नेपालमा स्थापना गर्न आवश्यक रहेको धारणा व्यक्त गरिन् ।
केओ विश्वविद्यालयकी पीएचडी स्कलर नमिता पौडेलले जापान र नेपालका नेपाली विज्ञहरूको सहकार्यमा नेपालमा विभिन्न प्रोजेक्ट कार्यान्वयन गर्न सकिने सम्भावनाबारे विचार प्रस्तुत गरेका थिए । ADBI का कन्सल्टेन्ट-इकोनोमिस्ट डा. राजा राजेन्द्र तिमल्सिनाले ‘नेपाली बियोन्ड द बोर्डर’ भन्ने व्यापक दृष्टिकोण राख्दै संसारभरि छरिएका नेपालीहरूले मिलेर उच्च कोटीको मानव पुँजीको माध्यमबाट नेपालको समग्र विकासमा योगदान पुर्याउन सक्ने सुझाव दिए ।
समूहगत छलफलमा सहभागी अन्य विज्ञ र विद्यार्थीहरूले जापानवासी नेपालीहरूको शिक्षा, स्वास्थ्य, आर्थिक र सामाजिक समस्याहरू पहिचान गरी ती समस्याहरूको समाधानका लागि प्रत्येक क्षेत्रबाट योगदान पुर्याउन सकिने धारण व्यक्त गरिएको थियो । ***
