काठमाडौं – राजनीति केका लागि ? सामान्य उत्तर छ- जनताको सेवा । तर नेपालको सन्दर्भमा राजनीति जनसेवाभन्दा बढी पदमा पुग्ने दौडझैँ देखिन्छ । राष्ट्रपतिको कुर्सीदेखि प्रधानमन्त्री, सभामुख वा राष्ट्रिय सभाध्यक्षजस्ता पदहरू -यिनै उच्च तहका अवसरहरू हुन् जसले व्यक्तिलाई सम्मान र शक्ति दुवै प्रदान गर्छन् ।
नेपालले संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र घोषणा गरेपछि दुई-दुईजना राष्ट्रपतिको र उपराष्ट्रपतिको अनुभव गरिसकेको छ । पूर्व राष्ट्रपति डा. रामवरण यादव र विद्यादेवी भण्डारी तथा पूर्व उपराष्ट्रपति परमानन्द झा र नन्दबहादुर पुन ती व्यक्तित्व हुन्, जसले यो ‘सम्माननीय’ पद धारण गरे । तर पदावधि पूरा भएपछि उनीहरूको भूमिका र सक्रियता फरक-फरक देखिएको छ ।
पूर्वराष्ट्रपति डा. यादव र पूर्वउपराष्ट्रपति झा पदावधि सकिएपछि सार्वजनिक जीवनबाट टाढा रहँदै आफ्नै व्यक्तिगत जीवन बिताइरहेका छन् । उनीहरूले राजनीतिबाट टाढिएर ‘रिटायर्ड’ जीवनलाई प्राथमिकता दिएका छन् ।
तर, भण्डारी र पुन भने यसको ठीक उल्टो मार्गमा छन् । नन्दबहादुर पुनले नेकपा (माओवादी केन्द्र) को राजनीति पुनः सुरु गरिसकेका छन् । उनलाई पार्टीको उपाध्यक्ष बनाउने माओवादीको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको बताइन्छ । माओवादी अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को पहलमा पुनलाई सक्रिय राजनीतिमा ल्याइएको चर्चा छ ।
यसैगरी, पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले पनि राजनीतिक सक्रियताको संकेत दिन थालेकी छिन् । गत असोजमा आयोजित एउटा कार्यक्रममा उनले एमाले पार्टीभित्र आफ्नो सम्भावित नेतृत्वबारे स्पष्ट संकेत दिएकी थिइन् । भण्डारीलाई एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको सम्भावित विकल्पको रूपमा हेरिन थालेको छ । महाधिवेशन नजिकिँदै गर्दा ओलीले भण्डारीलाई आफ्नो समर्थनका रूपमा प्रस्तुत गर्न खोजेको चर्चा हुन थालेको छ ।
माओवादीमा पुनको भूमिका भने दलभित्रको शक्ति सन्तुलनको लागि महत्त्वपूर्ण देखिन्छ । उनलाई उपाध्यक्ष बनाउन तयार पारिएको योजनाले प्रचण्ड नेतृत्वलाई अझै बलियो बनाउन मद्दत गर्ने संकेत गरेको छ ।
सक्रिय राजनीतिमा फर्कने यी ‘सम्माननीय’ अनुहारहरूले जनताको विश्वास पुनः जित्न सक्नेछन् त ? यो प्रश्न गम्भीर छ । राजनीतिमा वितृष्णा बढिरहेको वर्तमान अवस्थामा पुरानै अनुहारहरूले केही चमत्कारिक कार्य गर्छन् भन्ने धेरैलाई विश्वास छैन । जनता नयाँ विकल्प खोजिरहेका छन् । पुराना नेताहरूको पुनरागमनले जनअपेक्षाको पूर्ति गर्नेछ कि यो केवल दलहरूको पुरानै शैलीको पुनरावृत्ति हुनेछ भन्ने विषय अन्योलमा छ ।
यी नेताहरूको राजनीतिमा पुनरागमनले जनतामा सकारात्मक प्रभाव पार्न नसक्ने हो भने यो कदमले राजनीतिप्रति बढ्दो वितृष्णालाई अझै बलियो बनाउनेछ।
