उच्च रक्तचाप अर्थात् उच्च रक्तचाप एक साइलेन्ट किलर जस्तै हो । धमनीमा रक्तचाप बढ्दा यो समस्या हुन्छ । सबैभन्दा ठूलो चिन्ता यो हो कि तपाई बिना कुनै लक्षण वर्षौंसम्म उच्च रक्तचापबाट पीडित हुन सक्नुहुन्छ । जसका कारण भविष्यमा धेरै किसिमका समस्या आउन सक्छन् ।
यसमा हृदयघात र स्ट्रोक जस्ता गम्भीर समस्याहरू पनि समावेश छन् । यदि तपाईको रक्तचाप पनि उच्च छ र तपाई यसलाई बिना औषधि नियन्त्रण गर्न चाहनुहुन्छ भने, तपाई स्वस्थ आहार र स्वस्थ जीवनशैली अपनाउन सक्नुहुन्छ। यसबाहेक केही उपायले रक्तचाप नियन्त्रणमा मद्दत गर्न सक्छ ।
रक्तचाप नियन्त्रण गर्न स्वस्थ जीवनशैली र खानपान धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ । धेरै नुन सेवन गर्दा उच्च रक्तचापको समस्या बढ्न सक्छ, त्यसैले खानामा नुन कम राख्नुपर्छ । फलफूल, सागसब्जी, अनाज र दाल सकेसम्म खानुपर्छ । यसबाहेक पोटासियमले भरपूर फलफूल र तरकारीले उच्च रक्तचाप नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ ।
बढी तौलले रक्तचाप बढाउन सक्छ, त्यसैले तौल सन्तुलित राख्नुपर्छ । सकेसम्म वजन व्यवस्थापन गर्नुहोस्। अतिरिक्त बोसो घटाउनुहोस् । खानेकुरालाई नियन्त्रणमा राखेर व्यायामको मद्दतले तौल नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । यसले उच्च रक्तचापको समस्या निम्त्याउँदैन ।
नियमित व्यायाम गरेर स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउन सकिन्छ । यसबाट रक्तचापलाई पनि नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ । व्यायामले शरीरलाई तन्दुरुस्त राख्छ र रोगबाट टाढा रहन्छ । हप्तामा कम्तीमा ५ दिन व्यायाम गर्नु उच्च रक्तचापका लागि राम्रो हुन्छ ।
धुम्रपानको बानीले रक्तचाप बढाउन सक्छ, त्यसैले यसलाई सकेसम्म चाँडो छोड्नुहोस् । धुम्रपानमा पाइने निकोटिनले उच्च रक्तचाप बढाउन सक्छ। यसले अन्य धेरै गम्भीर रोगहरू पनि निम्त्याउन सक्छ । जसका कारण मुटुरोग, क्यान्सर, फोक्सोको रोग पनि लाग्न सक्छ ।
अत्यधिक तनाव पनि उच्च रक्तचापको प्रमुख कारण हुन सक्छ । जसका कारण शरीरमा धेरै समस्या आउन सक्छ । मुटुको काम गर्ने क्षमतामा पनि असर पर्न सक्छ । तनावबाट बच्न योग र ध्यानको सहारा लिन सक्नुहुन्छ । राति राम्रोसँग सुत्नु महत्त्वपूर्ण छ ।
