काठमाडौं – यस वर्षको मार्च २०२४ को सुरुमा एकै दिन क्यानडाको तटमा झण्डै दुई हजार भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको थियो । यदि वैज्ञानिकहरूको विश्वास गर्ने हो भने यी कम्पनहरूले गहिरो समुद्रमा म्याग्माटिक फुटेर नयाँ समुद्री तहको जन्म हुने संकेत हुन सक्ने जनाएको छ । तर, भूकम्पका कारण जनतालाई कुनै खतरा भएन, यो राम्रो कुरा हो ।
यी भूकम्पहरू कम तीव्रताका थिए, जसको केन्द्रबिन्दु भ्यानकुभर आइल्याण्डको तटबाट करिब १५० माइल (२४० किलोमिटर) टाढा रहेको एन्डेभर साइटमा भएको थियो । यो स्थानले धेरै हाइड्रोथर्मल भेन्टहरू होस्ट गर्दछ र जुआन डे फुका रिजमा रहेको छ । त्यहाँ समुद्री सतह धेरै टाढा फैलिएको छ ।
जो क्राउस, वाशिंगटन विश्वविद्यालयमा समुद्री भू–भौतिकीमा डक्टरेटले ‘लाइभ साइन्स’ को एक रिपोर्टमा यो घटना उद्धृत गरिएको छ । यो क्षेत्र एक सबडक्शन क्षेत्र हो, जहाँ टेक्टोनिक प्लेटले प्लेटको सबडक्टिंग आर्कलाई घटाउँछ । यो तट नजिकको क्षेत्र हो, जसले ठूलो विनाशकारी भूकम्प निम्त्याउन सक्छ ।
जो क्रसका अनुसार मध्य-सामुद्रिक चट्टानहरू यति ठूला भूकम्पहरू उत्पादन गर्न सक्षम छैनन् र सबडक्शन जोनमा ठूलो झटका भने दिन सक्दैनन् । यद्यपि, उनी विश्वास गर्छन् कि यी भूकम्पहरू वैज्ञानिक रूपमा चाखलाग्दो छन् किनभने यसले समुद्रको भुईँ कसरी छुट्टिन्छ र नयाँ तहहरू बनाउँछ भन्नेबारे विवरण प्रदान गरेको छ ।
प्यासिफिक प्लेट र जुआन डे फुका प्लेट एन्डेभर साइटमा अलग हुँदैछन् । यो स्ट्रेचिङले लामो र रैखिक त्रुटि रेखाहरू सिर्जना गर्दछ र क्रस्टलाई पातलो बनाउँछ, म्याग्मा बढ्छ र जब म्याग्मा सतहमा पुग्छ, यो चिसो र कडा हुन्छ, नयाँ समुद्री क्रस्ट बनाउँछ । जो क्रसले बताए कि यी घटनाहरू लगभग २० वर्ष चक्रमा हुन्छन्, जसले क्षेत्रलाई यो तालिकामा राख्छ । उनका अनुसार पछिल्लो पटक यो भूकम्पीय रूपमा अस्थिर थियो २००५ मा, अहिले २०२४ मा पुनः झटका देखिएको छ ।
